Boya Altı Çinko Fosfat Uygulamaları
Boya altı olarak kullanılan çinko fosfatlama dış ortamda çalışan parçalar ve otomotiv sektöründe tercih edilir. Yüksek tuz testi ve darbe direnci nedeni ile beyaz eşya sektöründe de kullanımı yaygındır. Demir, çelik ve galvaniz kaplı parçalar için uygundur.
Çinko fosfatlama işleminin iyi bir şekilde yapılması için parçalar pas ve yağ dan temizlenmiş olmalıdır. Pas ve yağ bulunan bir yüzeye çinko fosfat kaplamak mümkün değildir. Bu nedenle fosfat kaplama öncesi parçalar yağ alma ve ardından da eğer paslı ise asit banyosuna girer ve temiz bir halde fosfatlama banyosuna alınır. Boya altı için çinko fosfat kaplama ağırlığı 2 - 5 g/m² dir. İnce kristalli ve homojen bir kaplama elde edilmelidir.
Boya Altı Çinko Fosfat Kaplama Görüntüsü >>>
Metal üzerindeki kaplama kalın kristalli ve homojen değil ise çinko fosfat banyosu öncesi aktivasyon kullanılması gerekir. Aktivasyon banyosu çinko fosfat kristal büyüklüğünü etkileyerek fosfat kaplamanın ince ve pürüzsüz olmasını sağlar.
Son işlem banyosu olarak kromlu veya kromsuz pasivasyon kullanılır. Pasivasyon işlemi sert su kullanımı kaynaklı boya altında oluşabilecek problemleri ortadan kaldırır. Boya altında oluşan tuz tabakası boya tutunmasını zayıflatır ve boya yırtılmalarına sebep olabilir.
Çinko fosfat prosesi daldırma veya sprey banyolarda yapılabilir.
Daldırma çinko fosfat banyolarında 45 - 70 ºC lik sıcaklık yeterlidir. Trikatyon çinko fosfat banyolarındaki uygulama sıcaklığı daha düşüktür. Çinko fosfat ürün konsantrasyonu %4 - 5 aralığındadır. Fosfatlama için gereken süre 5 - 8 dakika olabilir. Banyo kurulumu tek komponentli veya üç dört komponentli olabilir. Tri-katyon çinko fosfat kaplama banyoları yüksek korozyon direnci sağlar. Kullanımı detaylıdır. Katoforez boya kullanılacak ise parçalar tri-katyon çinko fosfat kaplanmalıdır.
Püskürtme çinko fosfat hatlarında basıncın etkisi ile kaplama süresi daha düşük tutulabilir. Banyo kurulum konsantrasyonu daldırma çinko fosfat prosesine göre daha düşüktür.
Çinko fosfat banyolarında demir yoğunluğu için hızlandırıcı ve serbest asit düzenleyici kullanılması gerekir. Çinko fosfatlama banyoları zamanla çamur oluşturacaktır. Oluşan çamur belli aralıklarla dekante edilmeli veya bir filtre sistemi ile düzenli olarak dışarı alınmalıdır.
Çinko fosfat kaplama banyolarında dikkat edilmesi gereken parametreler sıcaklık, banyo konsantrasyonu, toplam asit, serbest asit, süre ve hızlandırıcı noktasıdır. Ayrıca kurutma sıcaklığı 120 ºC yi geçmemelidir. 120 ºC nin üzerindeki kurutma sıcaklıkları fosfat kristal formuna zarar verir ve kalite kaybına neden olur.